Likstenen voor paarden: onmisbare mineralen voor het paardendieet

Likstenen voor paarden kunnen een waardevolle toevoeging zijn aan het dieet.

Ieder dier heeft behoefte aan mineralen, dit kan echter per dier verschillen.

Door likstenen kan een paard zelf zijn zoutinname bepalen.

Waarom zijn mineralen belangrijk voor het paardendieet?

En welke likstenen bestaan er?

In dit artikel vertellen we jullie alles over likstenen.

Likstenen voor paarden: Mineralen

Mineralen zijn belangrijk voor de gezondheid. Ze stimuleren de normale groei en ontwikkeling van het lichaam. Hiernaast ondersteunen ze onmisbare lichaamsprocessen.

We spreken hierbij over de volgende stoffen:

Calcium

Calcium is onmisbaar voor gezonde botten en spieren. De calcium- fosfor verhouding is erg belangrijk. Er moet minstens zoveel calcium als fosfor in het lichaam aanwezig zijn, anders wordt het skelet aangetast.

De basisbehoefte hiervan is zo’n 0,05 gram calcium per kilo lichaamsgewicht. Dragende en lacterende merries zitten op de 0,06 gram, werkende paarden op gemiddeld 0,07 gram.

Fosfor

Fosfor is een belangrijk onderdeel van de botten. Hiernaast speelt het een rol in de aanmaak van DNA en energielevering voor cellen en lichaamsprocessen. Ook is het een bestanddeel van het celmembraan.

De basisbehoefte is zo’n 0,037 gram fosfor per kilo lichaamsgewicht. Dragende, lacterende en werkende paarden zitten op de 0,05 gram.

Kalium

Via een natrium-kalium pomp wordt de binnen- en buitendruk van de cel geregeld. Dit is onmisbaar, vooral voor paarden die veel arbeid verrichten en daarom veel zweten. De voer- en water opname van het paard hangt hier sterk mee samen.

De basisbehoefte is zo’n 0,065 gram kalium per kilo lichaamsgewicht. Dragende en lacterende merries zitten op de 0,06 gram, werkende paarden op gemiddeld 0,08 gram.

Natrium (zout)

Zouten zijn belangrijk voor een goede vochtbalans en het functioneren van de zenuwcellen. Hiernaast zorgt het voor transport van belangrijke stoffen, zoals aminozuren (essentiële bouwstenen van het lichaam) en glucose.

De basisbehoefte is circa 0,03 gram natrium per kilo lichaamsgewicht. Dragende en lacterende merries zitten op de 0,02 gram, werkende paarden op gemiddeld 0,06 gram.

Magnesium

Magnesium is onmisbaar voor gezonde spieren en botten. Wanneer de verhouding calcium-fosfor-magnesium uit balans is, tast dit de botten aan. Ook wordt steeds vaker een verband tussen magnesiumtekort en hoefbevangenheid gevonden.

De basisbehoefte hiervan is zo’n 0,015 gram natrium per kilo lichaamsgewicht. Dragende en lacterende merries zitten op de 0,018 gram, werkende paarden op gemiddeld 0,025 gram.

Likstenen voor paarden: Spoorelementen

Naast mineralen bestaan er stoffen die we spoorelementen noemen. Dit zijn mineraalsoorten waar het dier maar heel weinig van nodig heeft. Deze stoffen zijn:

Chroom

Chroom is belangrijk voor de regulatie van de bloedsuikerspiegel en vetstofwisseling. Mogelijk ondersteunt het ook het immuunsysteem, het is dan ook belangrijk voor paarden met de ziekte van Cushing.

De basisbehoefte van chroom is niet bekend. Gelukkig komen chroomtekorten maar weinig voor.

IJzer

IJzer werkt regulerend op alle stofwisselingsprocessen, zoals de spijsvertering. Hiernaast is het belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen en herstellend weefsel bij opgelopen schade.

De basisbehoefte is circa 0,8 milligram ijzer per kilo lichaamsgewicht. Dragende en lacterende merries zitten op de 1,0 milligram.

Jodium

Jodium is belangrijk voor het zenuwstelsel, de gezondheid van haren, huid en hoornweefsel en de processen rond schildklierhormonen.

De basisbehoefte hiervan is zo’n 0,007 milligram jodium per kilo lichaamsgewicht, evenals voor werkende paarden. Dragende en lacterende merries zitten op de 0,008 milligram.

Koper

Koper ondersteunt het zenuwstelsel en immuunsysteem. Hiernaast stimuleert het de gezondheid van kraakbeen en bloedvaten.

De basisbehoefte hiervan is zo’n 0,2 milligram koper per kilo lichaamsgewicht, evenals voor werkende paarden. Dragende en lacterende merries zitten op de 0,25 milligram.

Mangaan

Mangaan zorgt voor de algemene gezondheid van het bindweefsel. Hierdoor blijft het paard beschermd tegen lichaamsvreemde stoffen van buitenaf.

De basisbehoefte hiervan is zo’n 0,8 milligram mangaan per kilo lichaamsgewicht. Dit geldt ook voor dragende, lacterende en werkende paarden.

Seleen (Selenium)

Selenium is ongelooflijk belangrijk voor het immuunsysteem en bescherming van de lichaamscellen. Ook draagt het bij aan sterke hoeven, huid en gezonde haren. Hiernaast ondersteunt het de aanmaak van gezonde zaadcellen bij hengsten.

De basisbehoefte hiervan is zo’n 0,002 milligram seleen per kilo lichaamsgewicht. Dit geldt ook voor dragende, lacterende en werkende paarden.

Zink

Zink stimuleert een gezonde groei, ontwikkeling van de geslachtsorganen, heling na ziekte of schade en totstandkoming van hormonen. Hiernaast ondersteunt het huid, hoorn en haren.

De basisbehoefte hiervan is zo’n 0,8 milligram zink per kilo lichaamsgewicht. Dit geldt ook voor dragende, lacterende en werkende paarden.

Likstenen voor paarden: Verschillende soorten

Maar welke rol spelen likstenen voor paarden in het verkrijgen van genoeg mineralen en spoorelementen?

Vaak zit in kracht- en ruwvoer genoeg mineralen en spoorelementen. Toch heeft het paard soms baat bij een aanvulling.  Een voorbeeld is bij het herstel van de spieren na (zware) arbeid.

Zouten verliest het paard via de urine en het zweet, waar het paard zich actief van bewust is. Soms uit dit tekort zich in alternatief gedrag: door het zout van onze handen, maar ook van boxtralies, muren, hekken te likken. Sommige paarden eten aarde om hun mineralentekort aan te vullen.

Daarom is het belangrijk om toegang tot een liksteen te hebben. Wanneer het paard voldoende drinkwater tot zijn beschikking heeft, is de kans op een over-inname klein. Dit wordt namelijk gewoon weer uitgeplast.

Maar welke likstenen voor paarden bestaan er? En welke zijn geschikt?

Likstenen met magnesium

Allereerst is er de witte liksteen. Deze bevat naast zout (natrium) ook toegevoegde magnesium, koper, jodium, selenium en zink.

Het beste kun je deze variant bij de ruitersportzaak aanschaffen. Er bestaan namelijk ook varianten voor melkvee, die niet (altijd) geschikt zijn voor je paard. Een hoogproductieve melkkoe heeft namelijk andere dieetbehoeften dan een sport- of recreatiepaard.

Likstenen met extra ijzer

Hiernaast bestaat er de rode liksteen. Deze is speciaal samengesteld voor paarden en bestaat naast de ingrediënten van de witte liksteen ook uit extra ijzer.

Hierbij is het belangrijk om na te zoeken of je paard extra ijzer nodig heeft. Naast het (vaak) ijzerrijke kracht- en ruwvoer, is dit niet altijd nodig.

Van de rode liksteen bestaat ook een versie die geschikt is voor meerdere diersoorten. Deze bevat (veel) meer zout en ijzer dan de paardenversie. Laat je dus adviseren in de dierspeciaal- of ruiterzaak.

Likstenen met kristalzout (Himalaya stenen)

De zogenaamde Himalaya likstenen worden gemaakt van kristalzout uit het Himalaya gebergte. Ze staan bekend om hun zachtroze kleur en zijn vrij van toegevoegde geur-, kleur- en smaakstoffen.

Ook is het zout onbehandeld. Deze blokken bevatten het meeste zout van de drie verschillende typen likstenen en maar weinig ijzer.

Geen zorgen wanneer je paard de liksteen niet gebruikt. Niet elk paard heeft extra zout of ijzer nodig. Zorg er echter altijd voor dat het blok geen kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen bevat; dit kan tot een onnodig hoog gebruik van de likstenen leiden.