Lipizzaner

De Lipizzaner is een Sloveens ras, dat wereldberoemd is geworden door zijn dressuurkunsten bij de Hogeschool in Wenen. In de 16e eeuw werden deze barokke paarden gefokt voor hun chique voorkomen, maar ook hun wendbaarheid en intelligentie.

Dit ras staat bekend om zijn uithoudingsvermogen, vriendelijkheid en gezondheid. Deze paarden hebben echter een sterk karakter, waardoor men veel tijd moet steken in een respectvolle, duidelijke training.

Want heb je dit ras voor je gewonnen, dan doen ze werkelijk alles voor je. En dan bedoelen we ook echt alles! Er is geen tak van de paardensport waar de Lipizzaner niet in mee kan komen.

Meer weten over deze witte parel? Lees dan snel verder.

Achtergrond van de Lipizzaner

De Lipizzaner stamt uit het Habsburgse rijk van eind 16e eeuw. Dit gebied besloeg wat nu Oostenrijk is en delen van Hongarije, Tsjechië, Slovenië, Kroatië, Polen, Italië, Spanje en zelfs een stukje Nederland.

In dit gigantische rijk was het belangrijk dat de adel hard aan hun aanzien werkte. Maakte je geen indruk, dan had je kans dat er opstand of rebellie ontstond. Er werd dus veel aandacht aan voorkomen besteed.

Niet alleen via kledij, gevolg en wapenuitrusting, maar ook via de ruiterij.

Paarden speelden in de Middeleeuwen een enorme rol in de maatschappij. Ze hielpen op het land, maar wonnen ook oorlogen en droegen bij aan pracht en praal.

Eind 16e eeuw startte de aartshertog Karel II van Oostenrijk zijn beroemde stoeterij in Lipica, Slovenië. Spaanse rassen waren toentertijd zeer in trek, door hun barokke voorkomen, wendbaarheid en rijdbaarheid.

Door deze stoeterij werd de zoektocht naar goede bloedlijnen gecentraliseerd.

De populaire Spaanse lijnen werden gecombineerd met de reeds aanwezige paarden, afkomstig uit het Sloveense Karst-gebied. In de jaren die volgden stortte de fokkerij zich op het creëren van een sterk, gezond, mooi en wendbaar paard.

Het ras moest alle taken rond het keizerlijke hof kunnen vervullen: van Hogeschool dressuur en koetswerk tot posterijdiensten en oorlogvoering. De hengsten werden dan ook allemaal aan de Spaanse Hogeschool in Wenen gekeurd.

Door deze Hogeschool werd het ras wereldberoemd.

In de 19e eeuw voegde men Arabisch bloed toe aan de fokkerij. Hierdoor ontstond de typische schimmelkleur die we heden ten dage zo goed kennen.

Vandaag de dag wordt de Lipizzaner voornamelijk gefokt in Oostenrijk, Hongarije, Slowakije, Slovenië, Kroatië en Servië. De liefhebberij is echter wereldwijd gegaan, waardoor men ze ook in de Verenigde Staten, Australië en de rest van Europa ziet.

Uiterlijke kenmerken

Volgens de algemene richtlijnen van dit ras is de Lipizzaner een indrukwekkende en trotse verschijning. Hun bewegingen zijn statig, hun gangen echter ruim en elegant.

Het hoofd is smal en middellang, met grote, sprekende ogen en een licht bollende ramsneus. De oren zijn middellang.

De hals is hoog aangezet en wordt daarom vrij rechtop gedragen. De rug is middellang met een vloeiende bovenlijn en licht gehoekte achterhand. De benen zijn kort en sterk met harde, kleine hoeven.

De manen en staart zijn fijn en zijdeachtig van structuur.

De vacht komt voor in de rastypische schimmelkleur, waarbij de veulens donker geboren worden. Hiernaast ziet men echter ook bruin, donkerbruin en zwart. Heel soms ziet men valk en voskleurige Lippizaners.

De stokmaat ligt tussen de 1.55 m en de 1.58 m.

Karaktereigenschappen van de Lipizzaner

De Lippizaner is een pienter, gevoelig paard. Deze eigenschappen had hij nodig voor de flexibele inzet aan het hof. Maar het ras stond ook bekend voor hun moed en doorzettingsvermogen als oorlogspaard.

Hiernaast zijn ze vriendelijk van aard, betrouwbaar en eerlijk in hun communicatie. Ze leren gemakkelijk en werken graag met je mee.

Echter, dit ras staat erom bekend dat ze een flinke, eigen persoonlijkheid bezitten. Ze kunnen onstuimig zijn en ergens een eigen plan of mening over hebben.

Daarom dient men in de training veel tijd te besteden aan een respectvolle, positieve samenwerking. Heb je de Lippizaner voor je gewonnen, dan is geen lat te hoog en geen doel te ver. Hierbij toont het ras zich gehoorzaam, gemakkelijk te trainen en zeer aanhankelijk.

Maar dit bereik je alleen door duidelijke communicatie en eerlijke training, zonder dwang.

Verzorging en gezondheid

Ondanks hun chique voorkomen is de Lipizzaner een sterk, sober ras. Ze zijn hard, waardoor ze niet snel blessures hebben en gezond zijn.

Hiernaast staat het ras erom bekend dat ze laat ‘rijp’ worden. Men kan dus op 4- jarige leeftijd met de training starten. Maar hierdoor kan het ras een hoge leeftijd bereiken en tot op late leeftijd hoog presteren.

Dit ras is relatief gezond door de strenge fokkerij waaruit ze voortkomen. De witte schimmelkleur gaat echter gepaard met een verhoogde kans op melanomen.

Melanomen zijn tumoren in de huid die veroorzaakt worden door pigmentcellen. Deze kunnen door het hele lichaam verspreiden. Een goedaardige knobbel die het paard niet in de weg zit wordt doorgaans niet behandeld. Bij kwaadaardige melanomen is de prognose doorgaans negatief.

De Lipizzaner en training

Door de oorspronkelijk brede inzet van het fokkerijprogramma, is de Lipizzaner tegenwoordig nog steeds een veelzijdig ras.

Door hun eeuwenlange scholing in de hoge dressuur zijn ze voor deze tak van de sport uitermate geschikt. Ze hebben een natuurlijk talent voor verzamelen, waardoor de beroemde Hogeschool sprongen goed door hen kunnen worden uitgevoerd.

De moderne dressuur echter, is wat meer ingericht op oefeningen waarbij lange benen voordelig zijn. De Lipizzaner is echter compact, met een krachtige achterhand voor de Schoolsprongen gefokt.

Hiernaast is er nog een iets langer gebouwd type, met een meer aanwezige voorhand en ruime gangen. Dit type is veelal geschikt voor de koets. Want ook hier staat dit ras zijn mannetje!

Voor de koets tonen ze uithoudingsvermogen, tredzekerheid en intelligentie. Hierdoor komen ze ook goed mee in de endurance kant van de paardensport

Bij recreatieve activiteiten wordt de Lipizzaner geroemd om zijn betrouwbaarheid en gezondheid.