Slokdarmverstopping bij het paard

Een slokdarmverstopping bij het paard kan gevaarlijk uitpakken. Hierbij komt het voer knel te zitten in de slokdarm en het paard raakt in paniek. Dit ziet er naar uit, waardoor ook vaak de eigenaar zijn kalmte verliest.

Toch is het belangrijk dat er snel gehandeld wordt. Wat moet je doen wanneer je een slokdarmverstopping vermoedt?

En hoe herken je deze eigenlijk?

Lees hier alles over slokdarmverstopping bij het paard.

Hoe ontstaat een slokdarmverstopping bij paarden?

Slokdarmverstopping bij het paard brengt grote risico’s met zich mee. Doorgaans ontstaat deze, doordat een voerprop de slokdarm blokkeert. Het eten kan de maag niet bereiken en de keelwand kan door de druk zeer pijnlijk worden.

Wat echter de meeste paniek veroorzaakt, is het speeksel.

Wanneer een paard eet, wordt er veel speeksel geproduceerd om het voedsel te vervoeren, af te breken en de zuurtegraad van de maag te temperen. Maar bij een verstopping, kan dit ineens de maag niet meer bereiken.

De aanmaak van speeksel is echter al op gang gekomen door het eetgedrag van het paard. Vervolgens loopt dit niet de slokdarm, maar de luchtpijp in!

Dit voelt zeer bedreigend, wat vaak aanzet tot paniek. Bereikt teveel speeksel (eventueel met stukjes voeding) de longen, dan kan dit voor een flinke longontsteking zorgen. Dit kan helaas dodelijk uitpakken.

Ook al is het paard een groot dier, de doorsnede van de slokdarm is maar maximaal 3 centimeter. Hier kan dus relatief snel iets vast komen te zitten. Een verstopping kan veroorzaakt worden door drie verschillende boosdoeners: zachte, stevige en harde objecten.

Bij zachte objecten kan men denken aan een brok van biksjes of pulp. Pulp of grasbrokjes kunnen in aanraking met vocht uitzetten, dit kan dus ook gebeuren door het speeksel in de keel.

Tot de stevige categorie behoort ruwvoer, zoals stro, kuil en hooi. Dit is niet uitgesproken hard of zacht, maar kan in de juiste hoeveelheid een flinke, stugge prop maken.

Obstructie door harde voeding kan gebeuren met bijvoorbeeld appels of wortels.

Symptomen van slokdarmverstopping

Een slokdarmverstopping is lastig te zien, maar de reactie die het paard hierop geeft is vaak des te duidelijker. Door de schrik zijn de reacties vaak heftig, waardoor de omstanders gelijk gealarmeerd worden.

Hierbij zien we bij het paard:

• Abrupt stoppen met eten
• Achteruitlopen (op hoog tempo)
• Angstsignalen, zoals algehele onrust, opengesperde neusgaten, opgesperde ogen en zweten
• Gestrekte halshouding
• Heftig hoofdschudden
• Herhaaldelijk staan en liggen
• Hoesten
• Kokhalsbewegingen
• Proesten
• Rollen
• Slaan met voor- of achterbenen
• Uitvloeiing van speeksel en voedselresten via de neusgaten en mond

Laat je niet verleiden om door de schrik van je paard ook in paniek te raken. Blijf kalm, bel de dierenarts en steun je paard. Je kunt dit doen door rustig te praten en hem te aaien.

Bedenk dat je paard niet in direct levensgevaar is. De dierenarts is echter wel nodig, om erger te voorkomen en eventueel te helpen met het verwijderen van de prop.

Wanneer de slokdarm beschadigd raakt, is kans op herhaling namelijk groot.

Door het hoofd laag te houden, loopt het speeksel en de losse voedselresten uit de mond en neusgaten in plaats van in de luchtpijp. Probeer je paard hierbij te helpen, maar gebruik nooit dwang om verdere paniek te voorkomen.

Zorg er hiernaast voor dat je paard even geen toegang heeft tot water of voer. Dit kan de verstopping en verslikking alleen maar verergeren.

Slokdarmverstopping bij het paard behandelen

De behandeling van een slokdarmverstopping ligt bij de veroorzakende boosdoener. Is deze zacht, dan kan de verstopping binnen 20 minuten weker geworden zijn en naar de maag doorzakken.

Zo ook met relatief kleine plukken ruwvoer.

Maar met grote of harde proppen in de keel zal de kans klein zijn dat deze uit zichzelf verdwijnt. Twijfel je? Of weet je niet waarin je paard zich verslikt heeft? Dan is advies van een dierenarts inwinnen altijd raadzaam.

Bij een slokdarmverstopping is het belangrijk om altijd een dierenarts te laten komen. Zij kunnen de verstopping begeleiden en secundaire problemen, zoals een longontsteking, weefselschade of bronchitis voorkomen. Loopt je paard langere tijd (ongemerkt) met de blokkade, dan kan dit gevaarlijke gevolgen hebben.

Tijdens de behandeling zal de dierenarts een spierontspannende injectie in de hals geven. Hierdoor kan de prop gaan zakken, eventuele massage aan de onderzijde van de hals kan hierbij helpen. Ga dit nooit zelf doen: de hals zal erg gevoelig zijn en misschien zit er iets scherps in de prop voer.

Ook kan de arts met een slang in de keel (maagsonde) de prop vervolgens doorspoelen naar de maag.

Soms wordt echter een tijdje gewacht tot het lichaam de blokkade zelf weer oplost. Een teken hiervan, is dat het paard weer normaal gaat eten en drinken. De verstopping mag echter niet langer dan 24 uur blijven zitten, om uitdroging te voorkomen.

Vermoed de dierenarts dat er veel speeksel met voedingsrestjes in de longen is gelopen? Dan wordt vaak preventief behandeld met antibiotica, om een longontsteking te voorkomen.

Na het verwijderen van de blokkade mag het paard niet eten. Na een aantal uur kunnen er kleine beetjes ruwvoer of goed geweekte slobber gegeven worden. Overleg dit altijd eerst met de arts.

Verstopping van de slokdarm voorkomen

Het voorkomen van een slokdarmverstopping is dus een belangrijk onderdeel van het management rond je paard.

Paarden met een slecht gebit, mondproblemen of hoge leeftijd hebben verhoogd risico. Zij kunnen namelijk hun voer minder goed fijn kauwen, waardoor proppen of brokken kunnen ontstaan. Laat daarom het gebit eens in de 6 maanden controleren door een paardentandarts.

Om deze reden hebben ook gulzige eters en schrokkers een verhoogde kans. Dit gedrag kun je beïnvloeden door brokken te voeren op een brede, platte ondergrond. Zo dient het paard de brokjes bij elkaar te scharrelen, in plaats van hele happen naar binnen te schrokken.

Een hooinet of slowfeeder kan helpen bij het geven van voldoende ruwvoer aan gulzige eters.

Geef hiernaast geweekt voer altijd voldoende nat. Pulp, grasbrokken of slobber kan misschien verder uitzetten dan je denkt. Laat dit dus altijd minimaal een kwartier in lauwwarm water trekken, voordat je het voert.

Zorg ervoor dat je paard rust heeft tijdens het voeren, zodat je schrokken voorkomt.

Is je paard onder narcose of gedeeltelijk verdoofd geweest? Volg dan altijd strikt de regels van de dierenarts op. Wanneer je te vroeg begint met voeren, kan je paard zich verslikken.

Geef je paard altijd toegang tot voldoende en schoon water. Bij uitdroging kan de speekselproductie sterk afnemen, waardoor het voedsel slecht door de slokdarm vervoerd kan worden.

Pas altijd op met nieuwsgierige paarden en veulens. Soms willen ze nog wel eens scherpe, harde voorwerpen naar binnen werken, wat zeer gevaarlijk kan zijn.