Paard met dikke benen / stalbenen: oorzaken, behandelen en voorkomen

Heb je een paard met dikke benen?

Het kan om “stalbenen” gaan (leg ik later uit) maar er zijn ook andere oorzaken mogelijk.

De benen van een paard zijn erg gevoelig. Zijn deze gezwollen, dan is er iets mis.

Een paard met dikke benen is dan ook reden tot zorg.

Waardoor raken de benen opgezwollen? Wat is de diagnose voor het paard? En hoe kun je dikke benen voorkomen?

Lees hier alles over dikke benen bij paarden.

Paard met dikke benen

Een paard met dikke benen is niet gelijk reden tot paniek. Paardenbenen zijn echter vrij onbeschermd en dragen veel gewicht. Daarom is de zwelling wel een gebeurtenis om rekening mee te houden.

Een paard kan dikke benen krijgen wanneer het vocht uit de benen niet goed afgevoerd wordt. Dit kan bijvoorbeeld plaatsvinden wanneer het dier lang stil heeft gestaan. Succesvolle afvoer van vocht hangt namelijk samen met beweging.

Hiernaast kunnen de cellen in het been meer vocht door laten lekken dan normaal. Dit kan het geval zijn bij een verwonding. Deze verwonding, in welke vorm dan ook, leidt vaak tot een ontstekingsreactie.

Bij deze ontstekingsreactie worden openingen tussen de lichaamscellen groter, waardoor vocht uit de bloedvaten lekt. De openingen kunnen de aangevoerde, reparerende cellen makkelijker bij het beschadigde weefsel brengen. Het vocht in het weefsel voert echter druk uit, wat zwelling en pijn veroorzaakt.

Paard met dikke benen: diagnose

Bij een paard met dikke benen kunnen verschillende diagnoses gesteld worden.

Stalbenen

Stalbenen zijn gezwollen benen bij een paard dat langere tijd heeft stilgestaan, bijvoorbeeld een nacht. Deze zwelling komt vooral voor bij de achterbenen. In zijn meest simplistische vorm loopt een paard stalbenen op, omdat door gebrek aan beweging het vocht in de benen niet goed wordt afgevoerd.

Na langdurig stilstaan, is dit begrijpelijk; er is een zekere mate van beweging nodig om het vocht af te voeren. Echter na een korte periode zonder beweging kan dit duiden op problemen in de circulatie.

Helaas zijn stalbenen soms ook een symptoom van een dieper liggende oorzaak, zoals een onderhuidse ontsteking of blessure.

Ontsteking

Een ontsteking in de benen kan het gevolg zijn van een virus, bacterie of weefselschade. Bij koud en nat weer kan je paard verkouden worden, waarbij soms ook de benen opzwellen. Dit gaat vaak snel weer over.

Soms zijn dikke benen symptoom van een ernstiger virus, bijvoorbeeld het welbekende West Nile Virus. Dit gaat gepaard met koorts, hoofdschudden, verlammingen in de achterhand en soms een gezwollen gezicht. Heeft je paard dus naast gezwollen benen nog andere symptomen? Raadpleeg dan je dierenarts.

Hiernaast kan een opgelopen wond(je) voor een ontstekingsreactie, en dus zwelling zorgen. Belangrijk is dat de wond schoon en droog gehouden wordt, en dat eventueel overtollig vocht uit de wond kan lopen.

Neem bij wonden (ook kleine) altijd de temperatuur van je paard op en ga na of hij kreupel loopt. Dit geeft je een indicatie van de ernst van de ontsteking.

Raadpleeg bij open of diepe wonden altijd de dierenarts. Achterblijvend vuil of beschadigd weefsel kan tot chronische ontsteking leiden, met alle gevolgen van dien.

Paard met dikke benen: peesblessure

De meest bekende weefselschade bij een paard met dikke benen is een peesblessure. Is het paard kreupel, dan is de kans aanwezig dat een pees in het been beschadigd is geraakt. De helingstijd hiervan is lang, en soms is het paard blijvend kreupel.

Pezen zitten aan de ene kant vast aan het bot, aan de andere aan de spier. Pezen kunnen van nature niet rekken, dat doet de spier waaraan ze vast zitten. Daarom is een peesblessure helaas eenvoudig op te lopen: een klap of schok is soms al genoeg.

Door de schok loopt de pees een scheur op. Een kleine scheur is gemakkelijk te herstellen door het lichaam. Maar doordat er weinig bloedvaten in de pezen zitten, helen deze scheuren maar langzaam.

Wanneer het been herhaaldelijk overbelast raakt, is er geen tijd om de scheuren goed te laten helen. Het been raakt door de weefselschade en ontsteking gezwollen, warm en pijnlijk. Hierdoor ontstaat een blessure en wordt het paard kreupel.

Paard met dikke benen: behandelen

De behandeling bij dikke benen hangt natuurlijk sterk samen met de diagnose. Zwelling door langdurige immobiliteit kan meestal succesvol worden verholpen door regelmatige beweging. Dit helpt de circulatie en afvoer van het vocht weer op gang.

Ook is het wijs om het gezwollen been te koelen met water. Gebruik hiervoor de zachte straal van een tuinslang of koude, natte doeken die je verwisselt. De kou verdooft de pijn in het been, stimuleert de afvoer van vocht en laat de lekkende cellen zich weer dichttrekken.

Heeft je paard een ontsteking, dan schrijft de dierenarts meestal medicatie voor. Denk hierbij aan pijnstillers en ontstekingsremmers. Bij simpele verkoudheden is dit vaak niet nodig.

Echter bij bepaalde ziekten, ontstoken wonden of chronische ontstekingen is medicatie onmisbaar. Het hangt sterk af van welke aandoening het paard heeft, welke medicatie vervolgens voorgeschreven wordt.

De behandeling van een peesblessure kan lang en ingewikkeld zijn. Bij een verrekking kan het paard met pijnstillers en boxrust geheel herstellen.

Bij een scheur krijgt het paard pijnstillers, ontstekingsremmers en boxrust en kan de pees na een lange genezingstijd herstellen. Koeling en dagelijks rustig stappen blijven van groot belang. Helaas groeit het weefsel als littekenweefsel terug, waardoor de pees een zwak punt kan blijven.

Wanneer de pees helemaal doorgescheurd is, spreken we van een totaalruptuur. De pees moet operatief gerepareerd worden, wat meestal met koolstofvezel gebeurt. Hierna is het dier enkel nog geschikt voor lichte arbeid, en de pees blijft een zwak punt.

Paard met dikke benen: voorkomen

Om een paard met dikke benen te voorkomen, zijn twee dingen van groot belang: voeding en beweging.

Goede voeding zorgt ervoor, dat je paard optimaal kan groeien en ontwikkelen. Het lichaam wordt voldoende gesteund met de nutriënten die het lichaam nodig heeft om optimaal te functioneren. Daarom is het belangrijk dat de voeding altijd op de levensfase en specifiek gebruik van je paard wordt gebaseerd.

Conditie speelt een grote rol in de gezondheid van je paard. Wanneer het paard in het eerste levensjaar onbeperkt heeft kunnen bewegen, hebben de spieren een gezonde basis.

Hiernaast heeft je paard dagelijks beweging nodig en dient elke vorm van oefening rustig opgebouwd te worden. Zo worden de spieren gedoseerd sterker en minder gevoelig voor blessures.

Conditie betekent dat je paard fit en goed op gewicht is. Onder het ideale gewicht zitten saboteert de ontwikkeling van spieren; het lichaam gebruikt de bouwstenen van spieren dan zelfs als energiebron! Wanneer het paard te zwaar is, wordt er teveel druk op de benen uitgeoefend, met alle gevolgen van dien.