Vrijheidsdressuur met je paard: leren en oefeningen
Door: Renske Kwant | Laatste update: 9 december 2024Vrijheidsdressuur kan een ontzettend leuke bezigheid met je paard zijn.
Je verbetert hierbij de onderlinge communicatie, terwijl je paard allemaal nieuwe dingen leert. En hij krijgt er ook nog iets lekkers voor!
Wat is vrijheidsdressuur?
Hoe leer je dit aan je paard?
En welke oefeningen kun je zoal uitvoeren?
Lees hier alles over deze populaire bezigheid. Wedden dat je het niet kan weerstaan?
Wat is vrijheidsdressuur?
Vrijheidsdressuur met paarden krijgt steeds meer aandacht. Het is dan ook een ontzettend leuke en zelfs grappige manier om lekker bezig te zijn met je paard.
Niet alleen omdat je hem allerlei gekke trucjes kan leren, zoals het afpakken van je pet. Maar veel paarden vinden het ook ontzettend leuk om te doen.
Vooral met de juiste sfeer en motivatie. Zag hij daar nou een heerlijk appelbrokje in je hand?
Maar wat is vrijheidsdressuur nu precies?
Bij deze vorm van training leert je paard om op commando allerlei natuurlijke gedragingen uit te voeren. Denk aan liggen, flemen, maar ook op een blok staan, zitten en zelfs kusjes geven.
Het vrijheidselement zit ‘m erin, dat het paard hierbij niet gestuurd wordt door leidsels of een longeerlijn. Hij kan vrij bewegen en communiceert uit interesse met de trainer.
Veel trainers en hun paarden vinden deze sessies een verademing. Je kunt iets nieuws oppakken en dit in gemakkelijke stapjes verdelen. En de uitkomst kun je nog in de verdere training gebruiken ook!
Want sommige commando’s, kunnen je ook bij het grondwerk of in het zadel verder helpen. Of de oefening traint spiergroepen, die je anders veel minder gemakkelijk aanspreekt.
Win-win situatie dus. Maar hoe leer je dit aan je paard?
Vrijheidsdressuur aanleren bij je paard
In principe kan elk paard en elke trainer aan vrijheidsdressuur doen. Er zijn gemakkelijke oefeningen, moeilijkere oefeningen en ook in de types is voor elk wat wils.
Bij heel jonge paarden, senioren of dieren met een medische aandoening moet je altijd extra voorzichtig zijn. Kijk goed of je paard de oefening fysiek (lichamelijk) aankan. Vraag bij twijfel advies aan een professional.
Zoals bij elk leerproces, gelden er bij het aanleren van vrijheidsdressuur algemene regels voor respect en veiligheid:
- Heb je zelf een oefening verzonnen? Leuk! Weeg echter het praktisch risico af, zodat je paard dit niet per ongeluk uitvoert en jullie veiligheid in de knel komt
- Houd de sessies kort en leuk. Positief afsluiten en kleine stapjes brengt jullie verder dan lange, volle sessies
- Let altijd op je eigen veiligheid en die van je paard, met name bij het gebruik van attributen
- Wees consistent, anders snapt je paard er binnen no time niets meer van. En jij ook niet..
- Wees geduldig en respectvol naar je paard
- Sta open voor je eigen fouten
Heb hierbij altijd oog voor de passende motivatie bij je paard. Ieder dier heeft wel iets, waarvoor hij wil ‘werken’. Dit kan een snoepje of lekkere appel zijn, maar ook een kriebel, knuffel of vrijlating naar de wei. Rust is ook een belangrijke, en vaak zeer gewaardeerde beloning.
Kies altijd een omgeving uit waar jullie voldoende bewegingsvrijheid hebben en er voldoende rust voor aandacht is. Nieuwe dingen leren is inspannend!
Laat je paard niet bedelen of een beloning afdwingen. Zet hem uit je eigen ruimte en pak een andere oefening op. De oefening waarbij hij ging bedelen kunnen jullie weer oppakken wanneer hij zich weer kan gedragen.
Vrijheidsdressuur oefeningen
Er zijn ontzettend veel leuke oefeningen die jullie met vrijheidsdressuur kunnen oppakken. Kijk goed naar jullie niveau en lichamelijke mogelijkheden: begin gemakkelijk.
Zo blijft het leuk voor jou en je paard.
Wat kunnen jullie doen? Hieronder bespreken we de 5 bekendste oefeningen.
1. Kusje geven
De oefening kusje geven is gemakkelijk aan te leren. Bedenk wel dat je paard nogal hardhandig met zijn neus in je gezicht kan landen in zijn poging om zo snel mogelijk een snoepje te krijgen.
Wees daarom duidelijk met het aanleren of laat je paard zijn kusjes in je hand planten.
Steek je hand met het snoepje erin naar je paard uit, maar houd je vingers gesloten. Zeg ‘Kusje’ en beloon zodra je paard je hand aanraakt.
Gaat dit goed, dan kun je jouw hand eventueel ergens naartoe verplaatsen. Je hoofd, je schouder. Wil je een kusje op je hand, wacht dan op de aanraking als je een lege hand uitsteekt en beloon met een snoepje uit je andere hand.
2. Buiging
De buiging kan op twee manieren: met het hoofd tussen de voorbenen óf met de hals gebogen en voorbenen gestrekt (klassieke buiging).
Laat je paard iets lekkers in je hand volgen met zijn hoofd. Nodig hem steeds verder naar beneden uit, tot de grond. Zorg hierbij dat de voorbenen voldoende uit elkaar staan.
Vraag hierna zijn hoofd tussen de benen door. Gaat je richting de buik, dan zal hij via zijn achterhand de schoft laten zakken.
Presto!
3. Op het blok staan
Hierbij staat je paard met de voorbenen op een stevige, brede verhoging. Een moeilijkere versie om hier met vier benen op te staan.
Begin eerst met een laag blok of lage verhoging. Geef je paard voldoende tijd het object te bekijken. Laat hem niet weglopen, spannend vinden mag.
Nodig je paard naar voren uit, het is handig als je hierbij aan de overkant van de verhoging staat en hem uitnodigt. Bij zelfs maar het eerste teken van een stap op de verhoging beloon je. Dit ga je vervolgens uitbreiden.
Train verder in rust, vooral als je paard het erg spannend vindt. Volgende stap is om te belonen wanneer de hoef, of zelfs beide voorhoeven, stilstaan op de verhoging.
Hierna kun je de verhoging hoger gaan maken.
Wil je paard om de verhoging heen? Draai dan een kwartslag tegen zijn weglooprichting in en nodig hem weer voorwaarts uit. Praat rustig tegen hem en geef hem de tijd.
4. Flemen
Flemen of het optrekken van de lip is relatief eenvoudig aan te leren. Geef hierbij echter een heel duidelijk commando, zodat je paard niet denkt dat hij op deze manier altijd snoepjes krijgt.
Kriebel je paard op zijn bovenlip. Zodra je zijn aandacht hebt, houd je de hand met het snoepje net iets boven zijn mond. Beweegt hij zijn lippen en gaat het hoofd omhoog om het snoepje te pakken, beloon hem dan.
Dit kun je vervolgens uitbreiden. Laat je paard stilstaan en houd je hand hoog. Als je de stappen goed hebt voorbereid, volgt het hoofd vanzelf en gaan de lippen uit elkaar en omhoog.
5. Liggen
Zorg bij het liggen altijd voor een extra veilige, rustige omgeving en een fijne ondergrond. Hiernaast is het leren liggen een oefening van hoog niveau. Zorg dus altijd dat jullie basis op orde is.
Je kunt liggen aanleren door het commando te noemen en te belonen, zodra je paard uit zichzelf gaat liggen. Hier heb je veel tijd en geduld voor nodig, en een goede timing.
En anders?
Wacht op mooi, warm weer. Spuit je paard lekker af en ga naar de bak om hem te laten rollen. Zakt hij door zijn benen? Beloon dan direct en geef een aantal keer het commando.
Belangrijk is dat je dit vóór het rollen doet.
Herhaal dit de komende weken een aantal keer en je paard zal vanzelf het verband gaan zien. Vervolgens kun je er ook een handgebaar bij gaan geven, om je paard aan te geven wat je bedoelt.
Door Renske Kwant – Instructeur Paard & Gedrag
Renske Kwant, oprichter van Paardentaxi Kwant, heeft meer dan tien jaar ervaring in professioneel en veilig paardentransport. Als gediplomeerd Instructeur Paard & Gedrag combineert ze expertise met haar liefde voor paarden, altijd met focus op hun welzijn en comfort.