Hoefzweer bij paarden

Een hoefzweer behandelen is erg belangrijk. Verwaarlozing van de ontsteking of chronische klachten kunnen leiden tot onherstelbare schade in de hoef. En hoe langer je paard met een zere voet loopt, hoe langzamer het herstel.

Maar hoe pak je dit aan?

Soms is weken in lauwwarm sodawater genoeg. Maar soms moet de hoefsmid de zweer openmaken.

Hoe weet je dat je paard een hoefzweer heeft?

En hoe voorkom je, dat hij er een krijgt?

In dit artikel lees je alles over het herkennen, behandelen en voorkomen van een hoefzweer.

Wat is een hoefzweer?

Een hoefzweer, officieel pododermatitis genoemd, is een ontsteking in de hoef. Hierbij vormt zich een abces of zweer in de lederhuid, die door het stugge hoorn lastig naar de oppervlakte komt.

Hierdoor wordt deze aandoening ook wel zoolzweer of hoefabces genoemd.

Terwijl de ontsteking vordert, stijgt de druk in de voet. Dit is pijnlijk, met meestal ernstige kreupelheid tot gevolg.

We kennen de septische variant, waarin bacteriën van buitenaf een actieve rol spelen. De aseptische variant komt juist van binnenuit, zoals bij een stoornis als hoefbevangenheid.

Lees ook: Paardenhoeven verzorgen

Oorzaken

Hoefzweren worden vaak veroorzaakt door een kneuzing in de zool of het binnendringen van vuil of harde objecten in de hoef. Dit kan door scherpe voorwerpen veroorzaakt worden, maar ook zoiets simpels als een steentje.

Hiernaast zien we bactiërele infecties ontstaan wanneer de hoef beschadigd wordt, zoals bij vernageling. De hoefsmid heeft hierbij de nagels van de ijzers te ver richting het midden van de voet geplaatst.

Paarden met dunne voetzolen, of scheuren en barsten in het hoorn hebben vaker bacteriële infecties in hun voet dan gezonde paarden.

Hiernaast geeft een slechte stal- of weidehygiëne verhoogde kans op infectie. Vaak vindt dit plaats via de witte lijn, het flexibele gedeelte van de onderkant van de hoef.

Dit speelt een rol in het hoefmechanisme, waarbij flexibiliteit zorgt voor het rondpompen van bloed in de voet. Maar deze ruimte kan ook ten prooi vallen aan ophopende nattigheid en vuil, met ontsteking als gevolg.

Hoefzweer symptomen

Geregeld is acute kreupelheid het meest zichtbare symptoom van een hoefzweer. Het paard loopt bijna op 3 benen en het ziet er allemaal heel ernstig uit.

Maar soms is de kreupelheid minder heftig en sukkelt voort. Dan denk je als eigenaar vaak niet gelijk aan een hoefzweer!

De heeltijd van de voet en de ernst van de ontsteking hangt echter sterk samen met het aantal dagen van onbehandelde symptomen.

Daarom is het bij acute of chronische kreupelheid, of kreupele trekjes, belangrijk om advies te zoeken van een hoefsmid.

De smid zal de voet onderzoeken en testen op gevoeligheid met een visiteertang (hoeftang). Hierbij wordt zacht in de hoef geknepen en let men op de reactie van het paard. Ook wordt op de zool en hoefwand geklopt met een speciaal hamertje.

Hiernaast zal de hoef en kroonrand door de ontsteking warm aanvoelen.

Hoefzweer behandelen bij je paard

Een hoefzweer behandelen moet meestal gebeuren onder begeleiding van een hoefsmid. Bij een ernstige infectie, moet de smid de hoef openmaken om zo de ontsteking te verwijderen.

Bij minder ernstige infecties echter, of wanneer de hele voet gevoelig is, heeft het de voorkeur de hoef intact te laten. De ontsteking werkt zich namelijk zelf naar de oppervlakte, waardoor de hoef niet opengelegd hoeft te worden.

Dit kan bij de zool zijn, maar ook bij de kroonrand.

Het openmaken van de hoef brengt langere heeltijd en verhoogd risico op nieuwe infecties met zich mee. Hiernaast kan de lederhuid, die boven het zoolhoorn en tegen het hoefbot aan zit, door het gat naar buiten gaan puilen.

Soda of biotex bij een hoefzweer?

Daarom wordt er in sommige situaties gekozen de voet te weken in warm Biotex- of sodawater (niet heet!). Zo wordt de weker en de warmte laat de ontsteking sneller verlopen.

Bij een abces noemen we dit ‘rijpen’.

Wanneer het abces geopend wordt of aan de oppervlakte treedt, kan er ontstekingsmateriaal vrijkomen uit de opening van de infectie. Bij een septische ontsteking is dit pus, vaak gelig van kleur. Bij een aseptische ontsteking, van binnenuit, kan het vocht bloederig of licht doorzichtig zijn.

Wanneer de holte leeg is, zal de druk van de voet af zijn en vermindert de pijn binnen korte tijd.

Een opening in de zool kan na het verder ontsmetten in sodawater gedicht worden met een plukje watten met betadine.

Soms dient ook een afsluiting of ondersteuning van de hoef aangebracht te worden. Vaak wordt dit in de vorm van een hoefzak, verband of beslag. De hoefsmid zal hierin begeleiding bieden.

Een hoefzweer voorkomen

Een hoefzweer behandelen is erg belangrijk om blijvend letsel te voorkomen. De wand van de hoef kan loskomen, er kan een hoornzuil ontstaan of het hoefbeen (bot) kan gaan ontsteken.

Daarom is het nóg belangrijker, dat we een hoefzweer proberen te voorkomen.

Dit begint met een goede hoefhygiëne. Een schone stal en weide geeft hiervoor een goede basis. Maar de voet zelf, moet ook gezond zijn.

Laat je paard daarom regelmatig controleren door een hoefsmid. Kijk hiernaast uit met harde of ongelijke ondergrond, om kneuzingen te voorkomen.

Ook moet je paard voldoende op droge bodem kunnen staan. Vocht maakt de zoolwand week waardoor gemakkelijk beschadigingen of infecties door bacteriën, schimmels en parasieten plaatsvinden.

Krab voor en na het rijden de voeten van je paard goed uit om te controleren op beschadigingen, maar ook om drukkend of binnendringend vuil te minimaliseren.