Vaccinaties bij paarden
Door: Renske Kwant | Laatste update: 9 december 2024De juiste vaccinaties bij paarden toedienen en bijhouden is van levensbelang.
Vaccinaties beschermen je paard namelijk tegen allerlei ziekten.
Waarom zijn vaccinaties eigenlijk zo belangrijk?
Welke zijn onmisbaar voor je paard?
Paarden Pro geeft je alle belangrijke inentingen voor een gezond en veilig paard.
Lees ook: symptomen ziek paard
Vaccinaties bij paarden
Tegenwoordig kan men het huisdier tegen van alles laten vaccineren. Gelukkig maar, want er zijn steeds meer aandoeningen die het immuunsysteem te slim af zijn. Maar welke rol speelt een vaccinatie in de bescherming hiertegen?
Vaccinatie, ook wel (in)enting genoemd, stoomt het lichaam van je paard klaar om een ziekteverwekker te bestrijden. Dit fenomeen bestaat pas sinds de 18e eeuw. Voor die tijd ging er veel vee en huisdieren dood aan ziekten die we nu gemakkelijk bestrijden kunnen.
En dat alles, door het toedienen van een vaccin.
De werking van een vaccin bij paarden
Een vaccin is namelijk een inactief of onschadelijk deel van de ziekteverwekker. De cellen in het immuunsysteem worden geactiveerd, waardoor het lichaam zich wapent tegen de infectie. Het fascinerende hiervan is dat het lichaam van dit eerste contact leert.
Met het paard vaccineren laat je het eerste contact met een ziekteverwekker gecontroleerd verlopen. Loopt je paard vervolgens het originele virus op, dan is de kans op schade kleiner en op overleving veel groter.
Dit is ongelooflijk belangrijk: sommige virussen kunnen namelijk bij het eerste contact het lichaam onherstelbaar beschadigen.
Een vaccinatie beschermt het paard hiertegen, mits het dier dit middel op tijd toegediend krijgt. Ook moeten sommige vaccinaties herhaald worden, omdat ze verlopen of in verschillende stadia het lichaam voorbereiden.
Maar tegen welke ziekteverwekkers moet je paard beschermd worden?
Vaccinatieschema voor je paard
Vaccinaties bij paarden zijn het hele leven door onmisbaar. Maar welke vaccinaties zijn belangrijk en wanneer dienen deze gegeven worden?
Influenza
Influenza is een griepvirus dat een infectie van de voorste luchtwegen veroorzaakt. Het is zeer besmettelijk en kan gevaarlijk zijn voor jonge en oudere dieren. Daarom wordt een veulen op 4 maanden leeftijd voor het eerst geënt, gevolgd door een herhaling na 4 tot 6 weken.
Dit vormt de basisenting. Vervolgens dient de vaccinatie jaarlijks of 6-maandelijks (voor sportpaarden) herhaald te worden.
Tetanus
Wij mensen kennen de bacterie van Tetanus ook, maar paarden zijn hier extra gevoelig voor. De bacterie Clostridium tetani verspreidt een neurotoxin (gif) waardoor de spieren verkrampen. De boosdoener wordt vaak opgelopen door een diepe verwonding en kan dodelijk uitpakken.
Daarom wordt de basisenting op vroege leeftijd gecombineerd met de influenza-enting. Hierna dient deze eens per twee jaar of bij een grote verwonding herhaald te worden.
Rhinopneumonie
Rhinopneumonie is een besmettelijk virus wat in 3 vormen voorkomt:
1. Verkoudheidsvorm, vaak gezien bij jonge paarden.
2. Abortusvorm, hierbij verliezen drachtige merries hun veulen.
3. Neurologische vorm, deze is zeldzaam en zorgt voor verlamming in de achterhand. Bij ernstige gevallen zijn verlammingen in de voorhand te zien.
Vaccineren dient jaarlijks herhaald te worden en is succesvol voor de verkoudheidsvorm. Drachtige merries dienen elk kwartaal gevaccineerd te worden, echter biedt dit geen volledige immuniteit. Tegen de neurologische vorm is vaccineren niet succesvol, maar kan verspreiding van het virus indammen.
Stal advies
De besmettelijkheid van influenza en rhinopneumonie brengt ons op een belangrijk punt: stal advies. Wanneer zich meerdere paarden op één locatie bevinden, in de kans op besmetting met een parasiet, virus of schimmel altijd verhoogd.
Om deze reden voegen wij nog drie belangrijke vaccinaties aan het bovenstaande rijtje toe.
Droes
Droes is een zeer besmettelijke, ernstige infectie aan de voorste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de Streptococcus equi equi bacterie. Er vormt zich een abces in de lymfeknopen in de hals, waardoor eten en drinken moeizaam en pijnlijk wordt. Soms loopt de infectie uit de hand of treden er complicaties op, wat de dood tot gevolg kan hebben.
Er kan vanaf 4 maanden oud gevaccineerd worden tegen droes, met een tweede enting na 4 weken. Hierna dient deze elke 3 maanden herhaald te worden.
Huidschimmel
Deze aandoening wordt ook wel ringworm genoemd en zorgt voor kale, verdikte en schilferige huidplekken. Dit is zeer besmettelijk, hiernaast blijven dieren en hun eigenaren lang een actieve besmettingsbron voor anderen. Een vaccinatie kan herhaling voorkomen, maar ook het herstel versnellen.
De basisenting bestaat wederom uit twee vaccinaties: één startvaccin met een herhaling na twee weken. Hierna dient deze elke 9 maanden herhaald te worden.
West Nijl virus
Het West Nijlvirus wordt verspreid door verschillende muggensoorten en zorgde in de periode 2000 tot 2003 voor de sterfte van zo’n 15.000 Amerikaanse paarden. In 2004 kwam men met een vaccin, wat de ziekte tot een halt riep. Echter, in Nederland hebben we een ideaal “muggenklimaat” en steeds meer internationaal verkeer.
Hierdoor wordt gewaarschuwd om waakzaam te zijn.
Het paard krijgt één enting, gevolgd door een tweede na twee weken. Hierna dient de vaccinatie jaarlijks herhaald te worden.
Is vaccineren van je paard verplicht?
Wil je het paard uitbrengen op wedstrijden, dan wordt vanuit de KNHS (Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie) het correct inenten tegen influenza verplicht gesteld. Dit betekent dat het paard één- of tweemaal per jaar hiertegen geënt dient te worden. Men kan hier de wedstrijdreglementen op nakijken.
Hiernaast stellen veel (pension)stallen verscheidene inentingen verplicht, zoals influenza, rhinopneumonie en droes. Met een groter aantal dieren op één plek wordt de infectiedruk hoger, met alle risico van dien.
Kosten van het paard vaccineren
Je wilt je paard natuurlijk zo gezond en veilig mogelijk houden. Maar vaccinaties kosten geld en daar zit meestal een limiet op.
Daarom is het belangrijk goed in overweging te nemen welke vaccinaties van toepassing zijn voor jouw paard. Bespreek dit altijd met je dierenarts en eventuele pension- of stalhouders.
Maar hoeveel kost zo’n vaccinatie nu precies? Paarden Pro zet ze voor jullie op een rij:
- Influenza incl. Tetanus vaccin – tussen de €17,- en €30,-
- Rhinopneumonie – ca. €40,-
- Droes – tussen de €22,- en €35,-
- Huidschimmel – ca. €35,-
- West Nijl virus – Tussen de €50,- en €65,-
Let op: Dit zijn algemene richtlijnen in 2017. Neem contact op met je dierenarts voor de specificaties. Hiernaast brengt een dierenarts ter plaatse ook vaak visite- of voorrijkosten in rekening.
Door Renske Kwant – Instructeur Paard & Gedrag
Renske Kwant, oprichter van Paardentaxi Kwant, heeft meer dan tien jaar ervaring in professioneel en veilig paardentransport. Als gediplomeerd Instructeur Paard & Gedrag combineert ze expertise met haar liefde voor paarden, altijd met focus op hun welzijn en comfort.