Equine influenza: de paardengriep

Equine influenza wordt ook wel paardengriep genoemd. Dit is een besmettelijke luchtweginfectie, die jaarlijks terugkeert naar onze paardenpopulatie wereldwijd.

Waardoor ontstaat deze griep?

Hoe herken je dit bij je paard?

En moet je een paard altijd hiertegen vaccineren?

Lees hier alles over het equine influenza virus.

Wat is equine influenza?

Influenza bij het paard heet officieel equine influenza of de paardengriep. Het kenmerkt zich door een ontsteking van de luchtwegen, van de neusholten tot de bronchiën (kleine vertakkingen van de longen). Dit wordt veroorzaakt door het equine influenza virus.

Elk jaar zijn er meldingen van een uitbraak van dit virus.

Momenteel zijn er twee verschillende typen bekend van de paardengriep, het H7N7 en het H3N8. De H7N7 variant komt amper meer voor. Alleen in Centraal Europa steekt deze af en toe de kop op.

Wereldwijd heerst echter veel vaker de H3N8 variant. We hebben echter voorsprong met onze medische technologie, door het ontwikkelen van goede en nieuwe vaccins.

Toch heeft een uitbraak van deze ziekte veel aandacht nodig. Hoe ontstaat een paardengriep eigenlijk?

Oorzaken van de paardengriep

Influenza is een zeer besmettelijke ziekte, die verspreid wordt door de luchtwegen en geïnfecteerde materie. Hierbij kun je denken aan neusslijm of uitgehoest slijm.

Maar dit is niet het enige. Het virus kan vanuit een besmet dier namelijk overal op terecht komen. In voedsel, water, op kleding, emmers, dekens, borstels, maar ook op het terrein waar de paarden gehouden worden.

Ontsmetting is dus ontzettend belangrijk om verspreiding te voorkomen.

Dat deze ziekte besmettelijk is, bewees een enorme epidemie in Australië. In 2007 werden enkele Japanse paarden naar Australië geïmporteerd en in quarantaine gezet. Deze begonnen echter al snel symptomen van de paardengriep te vertonen.

Binnen een week kwamen er meldingen van eveneens zieke paarden, die op zo’n veertig kilometer afstand van de quarantainebasis gestald stonden. Binnen een halfjaar werden zo’n 100.000 paarden geïnfecteerd, wat enorme schade in de paardensector aanrichtte.

Tegenwoordig komt deze ziekte over (bijna) de hele wereld voor, omdat we paarden geregeld internationaal transporteren. De enige plekken ter wereld waar deze ziekte niet voorkomt, zijn IJsland en Nieuw-Zeeland. IJsland is dan ook hermetisch gesloten voor ingaand paardenverkeer, om de inheemse populatie te beschermen.

Symptomen van influenza

Net als mensen, kunnen dus ook paarden een griep onder de leden hebben. Wij vinden het vaak lastig om onderscheid te maken tussen een flinke verkoudheid en griep. Dit is ook bij paarden het geval.

Een echte griep echter, komt net als bij mensen snel opzetten. De koorts is binnen korte tijd erg hoog en het paard voelt zich zichtbaar niet goed. Soms wil het paard van ellende niet eens meer opstaan.

Bij een verkoudheid zullen de klachten doorgaans milder zijn.

De tijd tussen besmetting en het vertonen van symptomen, is bij deze griep erg kort. Dit noemen we de incubatietijd, deze bedraagt bij paardengriep zo’n 1 tot 3 dagen.

Welke symptomen zie je bij een paard met equine influenza?

• Dikke benen
• Droge hoest
• Gewichtsverlies
• Gezwollen lymfeklieren
• Koorts
• Loomheid
• Verminderde eetlust
• Versneld ademhalen
• Waterige neusuitvloeiing

Opvallend is, dat deze symptomen erg lijken op het Equine Herpes Virus (EHV), wat ook wel rhinopneumonie veroorzaakt. Dit virus verspreidt zich echter minder snel.

Moet ik mijn paard vaccineren tegen influenza?

Gezonde, sterke paarden kunnen het griepvirus vaak prima met hun eigen immuunsysteem verslaan. Maar heel jonge, oude of verzwakte dieren lopen wel degelijk risico.

In dit geval kunnen er complicaties ontstaan, die tot chronische longproblemen (dampigheid) of zelfs de dood leiden. Bij dampigheid zijn de longblaasjes hun elasticiteit kwijt, waardoor ademhaling en zuurstofvoorziening bemoeilijkt wordt.

Ook brengt de griep risico mee voor drachtige merries. Vaak wordt bij deze infectie het veulen verworpen.

Om deze redenen wordt er vaak gekozen voor een vaccinatie tegen influenza.

Deze vaccinatie brengt geen risico met zich mee. Eventueel ontstaat bij de lokatie van injectie een kortdurende verdikking. Gelukkig zien we maar zelden dat het paard wat sloom en hangerig wordt, met wat koorts en spierpijn.

Wel wordt aangeraden het paard na de vaccinatie één à twee dagen rust te geven. De training kan energie weghalen, welke het immuunsysteem nodig heeft om voldoende antistoffen tegen het virus te ontwikkelen.

De vaccinatie kan bij veulens vanaf de zesde levensmaand gegeven worden. Na vier tot 6 weken moet een tweede injectie plaatsvinden, na vijf maanden een derde om zo de vaccinatie compleet te maken. Vóór de zesde levensmaand zijn de veulens beschermd via het afweersysteem van hun moeder, mits zij correct gevaccineerd is.

Men kan een paard tweemaal, maar minimaal éénmaal per jaar tegen influenza laten inenten. Van dit vaccin zijn vier verschillende typen beschikbaar, omdat influenza een ingenieus virus is dat zich aanpast aan zijn bestrijder.

Houd je de paarden samen met ezels? Dan is vaccineren erg belangrijk. Ezels worden namelijk veel zieker dan paarden van dit virus, wat verhoogd risico op complicaties en sterfte met zich meebrengt.

Behandeling tegen de paardengriep

Een vaccinatie kan beschermen tegen de ziekte, maar niet voor de volle 100%. Wel zorgt het ervoor dat de ziekte snel en minder heftig verloopt, wanneer je paard toch onverhoopt besmet raakt. Hierbij is je paard ook beschermd tegen eventuele complicaties.

Verder doet men tijdens de behandeling vooral aan symptoombestrijding. Bij een heftige ontsteking kunnen ontstekingsremmers en pijnstilling voorgeschreven worden. Zijn er complicaties door een secundaire, bacteriële infectie, dan kan de dierenarts ervoor kiezen antibiotica voor te schrijven.

Het belangrijkste is echter om een paard met griep voldoende rust, warmte en frisse lucht te geven. Veel paarden voelen zich tien dagen na de start van de koorts weer een stuk beter. Zo’n twee à drie weken na de start van de griep zijn ze vaak weer helemaal de oude.

Heeft je paard complicaties gehad? Dan kan het zo’n half jaar duren voordat hij weer fit is. Geef je dier altijd voldoende tijd om te herstellen, om vervolgproblemen te voorkomen.

Ga daarom nooit trainen met een paard dat nog hoest. Hierbij loop je kans dat de koorts terugkeert en het paard weer ziek wordt.

Influenza voorkomen

Voorkomen kun je influenza alleen door je dier op tijd te vaccineren. Ook dit geeft echter geen volledige bescherming. Maar het kan wel de verspreiding en infectie verminderen.

Hiernaast is het belangrijk om een streng hygiëne protocol aan te houden om te voorkomen dat de ziekte zich (verder) verspreidt.

Zo is het belangrijk om nieuwe paarden zo’n twee à drie weken afzijdig te houden van de kudde. Vermijd hierbij als verzorger ook contact met de andere paarden. De nieuweling dient tweemaal per dag gecontroleerd te worden op lichamelijke temperatuursverhoging.

Ontwikkelt het paard koorts, dan moet deze zo snel mogelijk door een dierenarts gecontroleerd worden. Bij deze ziekte zijn namelijk geen symptoomloze dragers bekend. Heeft het paard griep, dan zul je dit aan hem zien.

Zo kan de ziekte zich niet sluimerend verspreiden.